بمان و بران

مستندهای ورزشی به‌دلیل این‌که از هیجان مسابقات ورزشی به‌عنوان زمینه‌ای برای بیان روایت خود استفاده می‌کنند، معمولا دارای ضرباهنگی تند و داستانی پرکشش هستند و مورد استقبال مخاطبان به‌خصوص جوانان قرار می‌گیرند. 
در این مطلب که با استفاده از نشریات معتبری چون سایت formula۱ و روزنامه گاردین تهیه شده، ‌با این مستند که حاصل همکاری بین شبکه نتفلیکس و فرمول یک است وبه پشت‌صحنه مسابقات رانندگی دررقابت‌های جهانی فرمول‌یک می‌پردازد، آشنا می‌شوید.
 
یک تیم حرفه‌ای
رانندگی برای بقا به دو دلیل، مستند خیلی خوبی از کار درآمده است. یکی تیم حرفه‌ای و کاربلدی که پشت ساخت آن است و با کارگردانی و به‌خصوص تدوین سختگیرانه‌اش، اثری جذاب را از کار درآورده و دیگری داستان‌های فرعی فراوانی که در آن گنجانده شده و از یک اثر درباره مسابقات فرمول یک، به مجموعه‌ای از داستان‌های جذاب درباره رانندگانی که دیوانه‌وار عاشق سرعت و مسابقه هستند و گاه با جان خود بازی می‌کنند تبدیل شده است. موفقیت جهانی رانندگی برای بقا، از زمان شروع پخش اولین فصل آن در سال ۲۰۱۹، که باعث جذب بیش از ۷۰۰میلیون مخاطب به آن شده، نشان می‌دهد تیم تولید در کار خود درست عمل کرده است.آنها یک تیم حرفه‌ای هستند که در مسیر تولید تعدادشان کم و زیاد می‌شود. قسمت‌های اولیه هر فصل را تنها یک تدوینگر و تهیه‌کننده با زمان کافی بین ضبط محتوا و تاریخ انتشار پیش می‌برند اما هرچه مراحل فصول مسابقات بالاتر می‌رود، این تعداد بیشتر می‌شود، به گونه‌ای که معمولا در قسمت‌هایی که به مسابقات نهایی فصل می‌پردازند، گروهی از تدوینگران در ساخت مستند مشارکت می‌کنند و اسامی ‌تیم تهیه در تیتراژ پایانی هر قسمت نسبت به قسمت قبل طولانی‌تر می‌شوند. 
 
الهام ‌بخش مستندهای ورزشی
تنیس «بریک‌پوینت»، راگبی «سیکس‌نیشنز: فول‌کانتکت»، گلف «فول‌سوئینگ»، بسکتبال «استارت ۵»، دوچرخه‌سواری «توردوفرانس: آنچیند» و دوومیدانی «اسپرینت» دارد. وجه مشترک همه‌ این مستندها چیست؟ همه‌ آنها در چند سال اخیر پدیدار شده‌اند و اساسا همگی یک برنامه‌ یکسان هستند: اگر کپی‌های کاملی از «فرمول یک: رانندگی برای بقا» نباشند، به‌شدت از آن الهام گرفته‌اند.
این مستند از سال ۲۰۱۹، هر ۱۲ماه یک فصل جدید ارائه داده، هرچند ممکن است گفتن این‌که این فاصله زمانی یک‌ساله راز موفقیت رانندگی برای بقا است، مضحک به نظر برسد اما نکته اصلی این است که مخاطبان همه نتیجه فصل گذشته را می‌دانند ولی هنوز مشتاقند آن را از زوایای جدید ببینند. حرف‌ها، ایده‌ها و بحث‌هایی که در زمان مسابقات اسراری گرانبها بوده‌اند، در زمان ساخت مستند دیگر می‌توانند آزادانه مورد بحث قرار گیرند. تام‌ هاچینگز، تهیه‌کننده اجرایی برنامه می‌گوید: «دیدن این مستند مانند دسترسی به دنیایی است که نباید آن را ببینیم. چیزهایی که تماشای ورزش زنده به شما نمی‌دهد و به همین دلیل بینندگان خیلی سریع به این مستندها وابسته می‌شوند.»
مسابقات فرمول یک چیزی بیش از یک بازی ورزشی صرف است، پول و سیاست نقش بزرگی در آن دارند و رانندگان جان خود را به خطر می‌اندازند، بنابراین موضوعات زیادی برای صحبت وجود دارد و شرکت‌کنندگان در فرمول معمولا افرادی با اعتمادبه‌نفس، مودب، مشتاق به خردورزی و به طرز شگفت‌آوری بی‌احتیاط هستند.‌ 
هاچینگز می‌گوید: «این سریال براساس شخصیت‌ها پیش می‌رود. خوشبختانه، فرمول یک پر از افراد جالب است؛ رقبای بی‌رحم، شخصیت‌های قاطع و البته خودخواه.» به این ترتیب، رانندگی برای بقا از پس مشکل اصلی ساخت اثری تلویزیونی درباره مسابقات اتومبیلرانی یعنی خسته‌کننده‌بودن خود مسابقات اتومبیلرانی برمی‌آید. ‌هاچینگز می‌گوید: «علاوه بر متخصصان فرمول یک، این برنامه طرفداران وفاداری هم دارد که از دوستداران اصلی فرمول یک نیستند. بسیاری از بینندگان ما برنامه را تماشا می‌کنند، اما مسابقات فرمول یک را نه.»
 
همیشه داستانی برای تعریف وجود دارد
یکی از جذابیت‌های این مستند این است که رویکرد خود را براساس نام‌های مشهور و شرکت‌های خودروسازی مشهور بنا نکرده است. رانندگی برای بقا مستندی برای ستودن بنز و فراری نیست، بلکه داستان زندگی پرکشش و خطرناک رانندگانی است که با به‌خطرانداختن زندگی خود در متن حادثه، فرمول یک را می‌سازند و پیش می‌برند. به همین دلیل این مستند توانسته در طول سال‌های متمادی، فرازونشیب‌های خاصی را که در مسیر خود داشته است پشت‌سر بگذارد. مثلا وقتی فصل فرمول یک در سال ۲۰۲۳ به یک رقابت خسته‌کننده تبدیل شد که مکس ورستاپن و ردبول ریسینگ به‌راحتی آن را بردند، این مستند ناچار شد به روایت داستان‌های کوچک‌تر درباره رانندگان کمترمشهور روی‌آورد. اما به‌هرحال همین رویکرد هم توانست باعث خلق ایده‌های تازه‌تر شود. یک مسابقه جذاب را تنها برندگان آن نمی‌سازند و فقط کسی که بر سکوی نخست می‌ایستد داستانی برای تعریف‌کردن ندارد، بلکه بازندگان هم حرف‌هایی دارند که اگر خوب به آنها پرداخته شود، می‌توانند به جذب مخاطب کمک کنند.
هاچینگز در مورد سوپراستارهای فرمول یک می‌گوید: «همه ما هر روز تصمیم می‌گیریم، می‌خندیم و گریه می‌کنیم. اگر بتوانیم آن داستان‌های انسانی را به شیوه‌ای سرگرم‌کننده روایت کنیم، احتمالا بتوانیم مخاطب را راضی نگه‌‌داریم.»
تعریف‌کردن زندگی آنها، عشق‌شان به‌سرعت و تلاش برای رسیدن به قله حتی اگر به ناکامی ‌تبدیل شود، جذابیتی دارد که این مستند توانسته به‌خوبی از عهده آن برآید. 

مروری بر چند عدد
شاید مروری بر چند عدد درباره این مستند، بد نباشد تا به روند تهیه آن بیشتر پی ببرید. 

۱۲
ساخت این سریال یک عملیات ۱۲ماهه است. در طول فیلمبرداری، ویرایش‌ها از تابستان شروع می‌شوند و تا اواخر ژانویه (بهمن‌ماه) ادامه دارند. تحویل قسمت‌ها به نتفلیکس معمولا باید تا اواسط فوریه (اسفند) تکمیل شود.

۲۰
صدا، یکی دیگر از عوامل فوق‌العاده مهم است. تا ۲۰ میکروفن رادیویی درمسابقات،همراه باصدای دوربین و میکروفن‌های بوم برای ثبت لحظات واقعی‌تر، فعال هستند.

۱۹۰
این سریال در بیش از ۱۹۰ کشور جهان در دسترس بوده و به بیش از ۵۰ زبان ترجمه شده است.

۱۰
طبق آمار ارائه‌شده در هفتمین سال تولید، تقریبا ۱۰هزار ساعت فیلم توسط عوامل داخل و خارج از پیست فرمول یک ضبط شده بود.

۹۰
فصل پنج سریال در چند ماه اول خود طبق گزارش داده‌های تماشا از نتفلیکس بیش از ۹۰میلیون ساعت تماشا داشته است.